Σε μια γωνιά της Κρακοβίας, μισή ώρα από το κέντρο της πόλης, βρίσκεται ένα από τα μεγαλύτερο μυστικά της πόλης. Μια τεράστια, υπόγεια πόλη με ιστορία 700 ετών.
Τα περίφημα αλατωρυχεία Βιελίτσκα, είναι ένα πραγματικό έργο τέχνης και ως μνημείο Πολιτισμού, έχει τεθεί υπό την αιγίδα της Unesco από το 1978.
Είναι ένας θαυμάσιος υπόγειος κόσμος με λίμνες, που ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα και αποτελεί το δεύτερο σε αρχαιότητα, αλατωρυχείο της Ευρώπης. Το 1950 μετατράπηκε σε μουσείο και αποτελεί έκτοτε, έναν από τις δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της Πολωνίας.
Φτάνοντας στους περιποιημένους εξωτερικούς χώρους, με τίποτα δεν φαντάζεται κανείς τι θα συναντήσει στα έγκατα της γης. Η κατάβαση σε βάθος 327 μέτρων γίνεται με ασανσέρ ορυχείων ή εναλλακτικά από τις σκάλες.
Στα έγκατα της γης, υπάρχει για τους επισκέπτες μία διαδρομή μήκους δύο χλμ για να περιπλανηθούν και να δουν έναν χώρο που μοιάζει με μουσείο ή χώρο τέχνης, αποτελούμενο από αγάλματα από αλάτι που αναπαριστούν τη ζωή στο ορυχείο όταν αυτό ήταν σε λειτουργία.
Υπάρχει ακόμη μια υπόγεια λίμνη, χώροι δεξιώσεων, κατάστημα με σουβενίρ, εστιατόριο και το «Παρεκκλήσιο της Ευλογημένης Κίνγκα». Ένας καθεδρικός ναός διαστάσεων 54 μ. επί 17 μ. με ύψος 12 μέτρα.
Η κατασκευή αυτού του υπόγειου ναού διήρκεσε περισσότερο από 30 χρόνια, από το 1896 ως το 1927, ενώ χρησιμοποιήθηκαν 20.000 τόνοι συμπαγούς αλατιού. Όλα τα αντικείμενα μέσα στο ναό, από τους πολυελαίους μέχρι τα είδη θρησκευτικής λατρείας, είναι κατασκευασμένα εξολοκλήρου από το αλάτι του ορυχείου.
Από την οροφή του, κρέμονται εντυπωσιακοί πολυέλαιοι από κρυστάλλους αλατιού με την Αγία Τράπεζα και τον Εσταυρωμένο να δεσπόζουν στην αίθουσα, ενώ στους τοίχους έχουν χαραχθεί ανάγλυφες βιβλικές παραστάσεις.
Ο Μύθος της Αγίας Κίνγκα
Η Αγία Κίνγκα (Saint Kinga of Poland, 1224 - 1292) ήταν δούκισσα της Ουγγαρίας, κόρη του βασιλιά Μπέλα Δ' της Ουγγαρίας και της Μαρίας Λασκαρίνας, κόρης του Βυζαντινού αυτοκράτορα Θεοδώρου Α' Λάσκαρη.
Η Κίνγκα αρραβωνιάστηκε σε ηλικία 16 ετών το δούκα και μετέπειτα βασιλιά της Πολωνίας Βολέσλαο Ε' τον «Αγνό», ο οποίος ήταν τότε 19 ετών.
Σύμφωνα με το διαδεδομένο θρύλο, η Κίνγκα ζήτησε από τον πατέρα της να της δώσει ως γαμήλιο δώρο, αντί για χρυσό και κοσμήματα, ένα αλατωρυχείο. Για να πραγματοποιηθεί η επιθυμία της, πέταξε το δαχτυλίδι των αρραβώνων της σ' ένα αλατωρυχείο στην Ουγγαρία.
Μετά την τέλεση του γάμου της στην Πολωνία, η Κίνγκα, ταξιδεύοντας μια ημέρα στην κοντινή πόλη της Βιελίτσκα, διέταξε τους Ούγγρους αλατωρύχους, που είχε φέρει μαζί από την πατρίδα της, να ανοίξουν ένα πηγάδι. Αντί όμως για νερό, βρήκαν έναν "λευκό χρυσό", καθώς και το δαχτυλίδι της μέσα σ' ένα πέτρωμα αλατιού, το οποίο είχε πετάξει η δούκισσα στο αλατωρυχείο στην Ουγγαρία.
Έτσι, η Κίνγκα ανακηρύχθηκε έκτοτε προστάτιδα των αλατωρύχων και από το 1690 ξεκίνησε και η λατρεία της "ως ευλογημένης Κίνγκα". Αγιοποιήθηκε από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’.
Ανάμεσα στα άλλα παρεκκλήσια του αλατωρυχείου είναι και το «Παρεκκλήσιο του Αγίου Αντωνίου», σε μπαρόκ στυλ, που καθαγιάστηκε το 1698. Οι τοίχοι του είναι διακοσμημένοι με ανάγλυφες παραστάσεις και υπάρχουν πολλά αγάλματα φτιαγμένα από αλάτι, από τα οποία ξεχωρίζει η Παναγία με το Βρέφος και ο Άγιος Αντώνιος προστάτης των μεταλλωρύχων.
Το πιο αξιόλογο ίσως ανάγλυφο μέσα στο αλατωρυχείο είναι «Ο Μυστικός Δείπνος» του Λεονάρντο ντα Βίντσι, το άγαλμα της Αγίας Βαρβάρας, του Πολωνού αστρονόμου Νικολάου Κοπέρνικου, του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄ και άλλων διασημοτήτων.
Ενδιαφέρουσα είναι η ύπαρξη ενός εν λειτουργία σανατορίου, για ασθενείς με παθήσεις από την έλλειψη ιωδίου οι οποίοι διαμένουν εκεί, στο πλαίσιο της θεραπείας τους.
Για λόγους ασφαλείας, μόνο το 1% του ορυχείου είναι προσβάσιμο στον κόσμο.
Η ξενάγηση διαρκεί περίπου 2 ώρες, συνοδεία πάντα ξεναγού ο οποίος φορά ρούχα αλατωρύχου.
Το αλατωρυχείο οδηγήθηκε σε κλείσιμο πριν από αρκετές δεκαετίες εξαιτίας της μεγάλης πτώσης της τιμής του αλατιού παγκοσμίως και της ασύμφορης εξαγωγής του, αλλά και λόγω των συχνών πλημμυρών στην περιοχή.
Υπάρχει ωστόσο και η εκτίμηση ότι εξαντλήθηκαν τα αποθέματα αλατιού μετατρέποντας το αλατωρυχείου σε τουριστικό προορισμό με χιλιάδες τουρίστες να το επισκέπτονται κάθε χρόνο.
