Το ερώτημα τέθηκε πολύ εύστοχα από το περιοδικό Metro και την αρθρογράφο Lizzie Thomson, πώς γίνεται να σου λείπουν οι άνθρωποι σου και με το που ξεκινά η βίντεο κλήση να μην μπορείς να πάρεις τα μάτια σου από εσένα;
Ίσως να είναι ένα από τα πράγματα εκείνα που όλοι κάνουν αλλά κανένας δεν παραδέχεται. Και προφανώς δεν είναι κάτι καινούργιο, απλά με αφορμή την πανδημία και την αύξηση της συχνότητας των βίντεο κλήσεων, το θέμα βγήκε πάλι στην επιφάνεια.
Για την ακρίβεια σύμφωνα με την καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia, Tara Well, η ανάγκη των ανθρώπων να παρατηρούν την συμπεριφορά τους ξεκινά από την παιδική ηλικία. Πολύ πριν δηλαδή αρχίσει η χρήση των βιντεοκλήσεων.
Πιο συγκεκριμένα υποστηρίζει ότι τα παιδιά μαθαίνουν και αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους μέσα από τα μάτια των ανθρώπων του περιβάλλοντός τους. Φαίνεται πως οι άνθρωποι συχνά χρειάζονται να δουν την συμπεριφορά τους μέσα από τα μάτια ενός εξωτερικού παράγοντα για να την αντιληφθούν καλύτερα. Η ίδια τονίζει πως όταν κάποιος δεν έχει ένα περιβάλλον στο οποίο μπορεί να εξερευνήσει τον εαυτό του, θα στραφεί σε άλλα μέσα όπως ο καθρέφτης ή στην δική μας περίπτωση η κάμερα.
Η Karen Kwong πάλι, οργανωσιακή ψυχολόγος, αναφέρει πως μπορεί η τεχνολογία αυτή καθεαυτή να μας εμποδίζει να συγκεντρωθούμε στα πρόσωπα των αγαπημένων μας. Ο τρόπος με τον οποίο οι κάμερες στα κινητά και στους υπολογιστές μας απεικονίζουν, είναι πολύ διαφορετικός από αυτόν που έχουμε συνηθίσει. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μία εγγενή περιέργεια στους ανθρώπους, οι οποίοι μπορεί να προσπαθήσουν να καταλάβουν τι συμβαίνει και γιατί φαίνονται τόσο διαφορετικοί.
Μία άλλη άποψη έρχεται από την αρθρογράφο του περιοδικού Slate, Heather Schwedel η οποία υποστηρίζει πως οι βιντεοκλήσεις ξυπνάνε την ματαιοδοξία στους ανθρώπους. Σύμφωνα με την ίδια η ματαιοδοξία αυτή μας οδηγεί στο να κοιτάμε υπερβολικά συχνά τον εαυτό μας την ώρα της βιντεοκλήσης, για να βεβαιωθούμε ότι όλα πηγαίνουν καλά με την εμφάνισή μας. Απόδειξη για την Heather είναι οι προσπάθειες που κάνουν πλατφόρμες βιντεοκλήσεων, για να φαίνονται οι χρήστες όμορφοι και φωτεινοί, μέσα από την εφαρμογή φίλτρων και την επιλογή προεπισκόπησης της εικόνας τους πριν την έναρξη της κλήσης.
Ο Dr Paul Marsden ψυχολόγος που μελετά την συμπεριφορά των καταναλωτών στο University of the Arts του Λονδίνου, έχει μία διαφορετική άποψη. Πιο συγκεκριμένα θεωρεί πως η τάση μας να προσέχουμε πληροφορίες σχετικές με τον εαυτό μας έχει τις ρίζες του στην εξελικτική μας πορεία.
Τα ένστικτα της επιβίωσης και της αυτοπροστασίας που έχουν οι άνθρωποι τους κάνουν να δίνουν ιδιαίτερη σημασία, σε οποιαδήποτε πληροφορία τους αφορά ή φαίνεται πιο σχετική με τους ίδιους. Το ένστικτο αυτό παλεύει με την συνειδητή μας επιθυμία να προσέχουμε τον άνθρωπο που μας μιλά εκείνη τη στιγμή, με αποτέλεσμα να καταλήγουμε να κοιτάμε εμάς αντί για τους φίλους ή συναδέλφους μας.
Πολλοί μπορεί να είναι οι λόγοι που μας κάνουν να μην παίρνουμε τα μάτια μας από τους εαυτούς μας και με κάποιους φαντάζομαι θα συμφωνείτε λιγότερο ή περισσότερο. Και σίγουρα είναι βοηθητικό να γνωρίζουμε τι συμβαίνει και πόσο συχνά οι άνθρωποι δυσκολεύονται στις βιντεοκλήσεις. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως θα σταματήσουμε να παρατηρούμε τους εαυτούς μας. Παρόλα αυτά, πάντα υπάρχει η δυνατότητα να κρύψουμε την κάμερα που δείχνει το πρόσωπό μας. Αυτό ίσως να βοηθήσει στο να συγκεντρωθούμε, είτε στους συναδέλφους, είτε στα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Ματίνα Σωτηροπούλου
Developmental Psychologist
MSc Child Development UCL
