Το πρώτο άρθρο που διάβασα σε σχέση με το πένθος τις ημέρες της πανδημίας ήταν από το Harvard Business Review με τίτλο “Αυτή η δυσφορία που αισθάνεστε είναι πένθος”.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με τον Scott Berinato, έναν από τους βασικούς αρθρογράφους της γνωστής ιστοσελίδας, η συνειδητοποίηση αυτή ήρθε ξαφνικά όταν κατά τη διάρκεια μίας βίντεο κλήσης μία κοπέλα της ομάδας ανέφερε πως έχει την αίσθηση ότι βιώνει πένθος και τότε όλα τα υπόλοιπα μέλη έγνεψαν καταφατικά. Σύμφωνα με τον Berinato, όταν κάτι μπορούμε να το ονοματίσουμε και να το εκφράσουμε, τότε ίσως να μπορούμε και να το ελέγξουμε.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Τι είναι το πένθος;
Το πένθος είναι το αίσθημα θλίψης και στενοχώριας που συνοδεύει την απώλεια. Η απώλεια συχνά μπορεί να αναφέρεται σε ένα αγαπημένο πρόσωπο ή μπορεί να συνδέεται με μία μεγάλη συμφορά ή καταστροφή.
Γιατί μπορεί να αισθάνομαι πένθος κατά τη διάρκεια της πανδημίας;
Σύμφωνα με τον ειδικό σε θέματα πένθους David Kessler, η απώλεια του κόσμου όπως τον γνωρίζαμε μας προκαλεί πένθος. Όχι μόνο θρηνούμε την απώλεια σε ανθρώπινες ζωές αλλά ταυτόχρονο θρηνούμε για τον χαμό της κανονικότητας μας.
Η Kendra Cherry, εκπαιδευτική σύμβουλος αναφέρει πως κάθε μορφή απώλειας μπορεί να δώσει το έναυσμα για να αισθανθεί κανείς πένθος. Συγκεκριμένα μοιράζεται κάποια παραδείγματα τα οποία μπορεί να οδήγησαν στην αίσθηση πένθους που αρκετοί από εμάς βιώνουμε:
- Απώλεια εργασίας
- Αγωνία σε σχέση με οικονομικά ζητήματα
- Ανησυχία για τους αγαπημένους μας ανθρώπους
- Αίσθημα μοναξιάς λόγω της καραντίνας
- Αλλαγή στις συνήθειες και στην καθημερινότητα
- Σημαντικά γεγονότα που έχουν ακυρωθεί ή αναβληθεί (γάμοι, συναυλίες, ταξίδια)
- Συγκρούσεις μεταξύ της οικογένειας ή των φίλων σχετικά με το πώς να προστατεύεις τον εαυτό σου αυτές τις μέρες.
- Άγχος σε σχέση με την πληρωμή λογαριασμών, ενοικίου και άλλων υποχρεώσεων
- Φόβος για το μέλλον
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του πένθους;
- Δυσκολία στην συγκέντρωση σε απλές δραστηριότητες
- Περισσότερος ή λιγότερος ύπνος από ότι συνήθως
- Συναισθήματα θυμού
- Αίσθημα κούρασης ή/και χαμηλή ενέργεια
- Πονοκέφαλος ή ενοχλήσεις στο στομάχι
- Περισσότερη κατανάλωση φαγητού ή ποτού
Το πένθος είναι μία φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού και είναι κάτι που όλοι θα βιώσουμε σε κάποιο στάδιο της ζωή μας. Τα καλά νέα είναι πως οι περισσότεροι άνθρωποι είναι αρκετά ανθεκτικοί στο πένθος και αφού περάσει η περίοδος της κρίσης συνήθως μπορούν αποδεχθούν την νέα συνθήκη και να βρουν νέους τρόπους να διαχειριστούν την απώλειά τους.
Υ.Γ. Πριν από λίγες μέρες είχα πάει για τρέξιμο και άκουγα ένα podcast του Alex Manzi, ο οποίος είναι wellbeing coach και μία καλεσμένη του έλεγε πως ναι, υπάρχει αβεβαιότητα και φόβος για την επόμενη μέρα αλλά στην πραγματικότητα πότε δεν υπήρχε; Έτσι λοιπόν σκέφτηκα τα τελευταία χρόνια της ζωής μου, πόσες αλλαγές έγιναν, πού νόμιζα πως θα βρίσκομαι, πού βρίσκομαι τελικά. Αυτό με έκανε να σκεφτώ πως ίσως να είμαι περισσότερο προετοιμασμένη για το άγνωστο και την επόμενη μέρα από όσο νομίζω :)
Ματίνα Σωτηροπούλου
Developmental Psychologist
MSc Child Development UCL
