Πριν από λίγες μέρες, είχαμε την ευκαιρία, να παρακολουθήσουμε μια διαδικτυακή συζήτηση που έγινε ανάμεσα στον οργανισμό School of Life του Βερολίνου και στον θεραπευτή και συγγραφέα Irvin Yalom. Ήταν η πρώτη φορά που είχε κάποιος την ευκαιρία να παρακολουθήσει διαδικτυακά μια συζήτηση με τον σπουδαίο υπαρξιστή από το γραφείο του σπιτιού του, στην Αμερική.
Το θέμα της συζήτησης ήρθε με αφορμή την απώλεια της αγαπημένης του γυναίκας και είχε τίτλο : « Αγάπη, απώλεια, τι έχει σημασία στο τέλος».
Τι πήραμε μαζί μας από αυτή την υπέροχη συνάντηση με τον Irvin Yalom;
Η απώλεια του αγαπημένου σου ανθρώπου είναι πολύ σκληρή και δύσκολο να την ξεπεράσεις. Ουσιαστικά δεν ξεπερνάς ποτέ τον χαμός του αγαπημένου σου, απλά μαθαίνεις να ζεις με αυτό. Ο ίδιο χαρακτηριστικά αναφέρει πως όταν κάτι του συμβαίνει δεν έχει νόημα αν δεν μπορεί να το μοιραστεί με τη γυναίκα του: "Ήταν σαν να μην είχε υπόσταση, σαν να μην είχε συμβεί."
Όταν ρωτήθηκε για τη δυσκολία που έχουν πλέον οι άνθρωποι να συνδεθούν και να μοιραστούν τη ζωή τους με κάποιον άλλον, αναφέρθηκε σε μία προσωπική του ιστορία. Πριν από χρόνια βρισκόταν στην Ευρώπη με την γυναίκα του και εκείνη είχε ενεργό συμμετοχή στο φεμινιστικό κίνημα. Ηταν μία περίοδος μεγάλων αλλαγών και η συμβολή της ήταν πολύ σημαντική, όμως ταυτόχρονα ο ίδιος δεν την έβλεπε καθόλου. Έτσι μία μέρα βγήκαν για φαγητό και της είπε πως η σχέση τους διανύει μία πολύ δύσκολη περίοδο και πως την χρειάζεται κοντά του. Ουσιαστικά ήταν σαν να απάντησε πως η επικοινωνία, η προσπάθεια και η σύνδεση, ίσως να λείπει από τις σύγχρονες σχέσεις.
Ένα ακόμα ενδιαφέρον περιστατικό που περιέγραψε ήταν αυτό μία νέας κοπέλας που είχε επισκεφθεί το γραφείο του και αναρωτιόταν γιατί ενώ βγαίνει πρώτα ραντεβού, δεν μπορεί να κανονίσει δεύτερο ραντεβού με κάποιο αγόρι. Ο θεραπευτής παρατήρησε πως όσες φορές της έθετε ερωτήσεις σχετικές με το "εδώ και τώρα", εκείνη αρνούταν να απαντήσει πεισματικά. Χαρακτηριστικά την ρωτούσε: “Πως αισθάνεσαι αυτή τη στιγμή”, “Πως σου φαίνονται αυτά που σου λέω”, “Χάρηκες για τη συνάντησή μας” αλλά η κοπέλα δυσκολευόταν να απαντήσει.
Βρισκόταν μόνιμα είτε στο παρελθόν, αναπολώντας ή νοσταλγώντας πράγματα, είτε στο μέλλον, έχοντας αγωνία ή κτίζοντας προσδοκίες για κάτι που θα έρθει. Ο θεραπευτής της είπε πως δεν ξέρω αν αυτό είναι που σε δυσκολεύει με τις συντροφικές σχέσεις, αλλά όταν βγαίνεις το πρώτο ραντεβού, είσαι σίγουρη πως είσαι εκεί μαζί με τον άλλον άνθρωπο;
Αναφέρθηκε και στην ηλικία του, λέγοντας πως όταν σιγά σιγά λιγοστεύουν οι άνθρωποι που γνώριζε, οι συνομίλικοί του, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Μπορεί να ζει μόνος του αλλά δεν θέλει να μένει συνεχόμενα μόνος για πολλές μέρες γιατί αισθάνεται έντονη μοναξιά όταν συμβαίνει αυτό. Ταυτόχρονα, μιλώντας για τα γηρατειά είπε πως αμφιβάλει συχνά για την μνήμη του. Πολλές φορές δεν την εμπιστεύεται και δεν ξέρει αν κάτι που θυμάται έχει στα αλήθεια συμβεί. Διαβάζοντας όλα τα παλιά του βιβλία, θυμήθηκε ξανά πολλά γεγονότα που είχε διαγράψει εντελώς.
Αναφέρθηκε επίσης στην αγάπη που δείχνουν οι έλληνες για τα βιβλία του, μιας και πολλοί από τους συμμετέχοντες είχαν ονόματα που φαίνονταν ελληνικά. Την ίδια στιγμή αναφέρθηκε στους πολύ αξιόλογους έλληνες ψυχοθεραπευτές που έχει γνωρίσει και που μπορεί να προτείνει αν κάποιος χρειάζεται υποστήριξη.
Στο τέλος ο υπεύθυνος για τον συντονισμό της συζήτησης Dr. Martin Ebeling ρώτησε τον Yalom, τι είναι αυτό που έχει αξία στο τέλος, τι είναι αυτό που μετράει, ο 89χρονος θεραπευτής κατέληξε σε δύο πράγματα: η συνείδηση, η γνώση για τον εαυτό και για τον κόσμο και οι στιγμές και οι γνώσεις που μοιράστηκες με τους αγαπημένους σου ανθρώπους.
Αν επιθυμείτε να παρακολουθήσετε την βιντεοσκοπημένη έκδοση της συζήτησης μπορείτε να βρείτε τις λεπτομέρειες στον σύνδεσμο: www.theschooloflife.com